ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ
ΕΥΡΙΠΙΔΗ ΕΛΕΝΗ
Γ΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
Θέμα: Η ΚΑΙΝΗ ΕΛΕΝΗ: ΤΟ ΠΡΟΤΥΠΟ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΑΘΗΝΑ
Διδακτικές ενότητες: Πρόλογος (σελ.10-20),Πάροδος (σελ.24-28),Β’ Επεισόδιο (σελ.50-76)
Προβλεπόμενος χρόνος διδασκαλίας: 6 διδακτικές ώρες
Εργαλεία: Σχολικό εγχειρίδιο, διαδίκτυο, επεξεργαστής κειμένου, λογισμικό παρουσίασης, φύλλα εργασίας.
Σύντομη περιγραφή
Επιχειρείται σε επιλεγμένα χωρία του δράματος να διερευνηθούν οι αντιλήψεις της εποχής για τη γυναίκα-σύζυγο και το δικαίωμα να αποφασίζει για τον εαυτό της. Αφορμή δίνει η ηρωίδα στην ομηρική αλλά και στην ευριπίδεια εκδοχή της, που εντέλει –αναφορικά με τη θέση τους στην κοινωνία και την οικογένεια- συναντώνται.
Στόχοι
Γνωστικοί-μαθησιακοί
Με τη διδασκαλία επιδιώκεται οι μαθητές/τριες:
Να δουν από μια διαφορετική οπτική τη γυναίκα που απoτέλεσε την επιτομή του πειρασμού στην αρχαία-και όχι μόνο-λογοτεχνία και να κατανοήσουν πόσο δύσκολο είναι για μια γυναίκα, στην προσπάθεια να αποσείσει άδικες φήμες, να αντιμετωπίσει δυνάμεις που την ξεπερνούν.
Να κατανοήσουν την αντιστροφή που επιχειρεί ο Ευριπίδης σ’ ένα τόσο διαδεδομένο μύθο, δημιουργώντας έτσι ένα καθ’ όλα γυναικείο έργο, σε μια εποχή που η γυναίκα -η καθωσπρέπει έστω- απομονώνεται και υποβαθμίζεται, με τη θεωρητική κάλυψη ακόμη και των πιο προβεβλημένων διανοούμενων της εποχής.
Να συνειδητοποιήσουν ότι η λογοτεχνία -ακόμη κι’ όταν ξεπερνά την εποχή της -απηχεί αντιλήψεις και αξίες της κοινωνίας που την εμπνέει, κατανοώντας έτσι ότι η Ελένη -έστω και εξιδανικευμένη- δεν παύει να είναι η γυναίκα της εποχής της.
Να διαπιστώσουν -έχοντας πλέον μια συνολικότερη εικόνα της ηρωίδας- ότι ο βασικός ρυθμιστής της συμπεριφοράς της Ελένης είναι να αποδείξει την αθωότητά της, αποκαθιστώντας έτσι την αμαυρωμένη εικόνα της πιστής και έντιμης συζύγου.
Συνέπεια όσων αναφέρθηκαν είναι -με αφόρμηση την Ελένη- να σχηματοποιήσουν το πρότυπο της ηθικής γυναίκας , έτσι όπως αυτό διαμορφώνεται στο μοναδικό πεδίο που η Αθηναία της κλασικής εποχής είναι παρούσα, στο γάμο, και στο μοναδικό πεδίο που απουσιάζει, αυτό της δημόσιας ζωής.
Να καλλιεργήσουν την αφαιρετική και συνθετική τους ικανότητα προκειμένου να δομήσουν ένα κείμενο.
Παιδαγωγικοί
Να εξοικειωθούν οι μαθητές/τριες στην ομαδική εργασία, η οποία τους επιτρέπει να ερευνούν διευρυμένα γνωστικά πεδία, εμπλουτίζοντας έτσι τη γνώση τους.
Να μάθουν να ανακαλύπτουν την πληροφορία από το υλικό που τους προσφέρεται, να την αξιολογούν, να τη διασταυρώνουν και να την αξιοποιούν στις εργασίες τους.
Να υπακούουν στους ρόλους που τους έχουν ανατεθεί στην ομάδα, μαθαίνοντας έτσι να συνεργάζονται, προσβλέποντας όχι στην ατομική διάκριση αλλά στην επίτευξη του κοινού στόχου.
Να αναλαμβάνουν την ευθύνη για την εργασία που τους αναλογεί αλλά και για τη συνεισφορά τους στο τελικό αποτέλεσμα.
Να βιώσουν την ικανοποίηση που προσφέρει η ενεργητική συμμετοχή τους στην ανακάλυψη της γνώσης, στην επεξεργασία της και στην παρουσίασή της στους συμμαθητές τους, αποδεσμευμένοι από την ασφυκτική, παραδοσιακή διδασκαλία.
.
Τεχνολογικοί
Προσδοκάται οι μαθητές/τριες:
Να κατανοήσουν ότι η χρήση των ΤΠΕ δεν περιορίζεται στη διδασκαλία του συναφούς μαθήματος αλλά επεκτείνεται σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, ακόμη και στα φιλολογικά, που θεωρούνται από την πλειονότητα των μαθητών «κουραστικά», όταν διδάσκονται με τον παραδοσιακό τρόπο.
Να αναζητούν σε κάθε ιστοσελίδα τους υπερσυνδέσμους που θα τους οδηγούν σε πληροφορίες σχετικές με το θέμα τους.
Να εξοικειωθούν στη χρήση του power point.
Να επεξεργάζονται, σε συγκεκριμένα χρονικά πλαίσια, ένα διαφορετικό τύπο ασκήσεων, τη συμπλήρωση φύλλων εργασίας.
Να κατανοήσουν ότι το διαδίκτυο είναι δεξαμενή πληροφοριών και για άλλες πηγές, όπως πίνακες, γλυπτά , αγγεία.
Διδακτική πρόταση
για το μάθημα της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Η προτεινόμενη διδακτική πρόταση έχει τίτλο «Η καινή Ελένη:Το πρότυπο της ηθικής γυναίκας στην Αρχαία Αθήνα» και βασίζεται σε διδακτικούς στόχους του μαθήματος σύμφωνα με το βιβλίο του καθηγητή. Αξιοποιεί την προφορική ανταλλαγή πληροφοριών σε ομαδοσυνεργατικό πλαίσιο αλλά και την παραγωγή γραπτού λόγου ως συνισταμένη της επεξεργασίας των πληροφοριών. Για την υλοποίηση της πρότασης έχει επιλεγεί ένα τμήμα της Γ΄ τάξης του 3ου Γυμνασίου Κατερίνης και απαιτούνται έξι διδακτικές ώρες για την υλοποίησή της. Η όλη διαδικασία θα πραγματοποιηθεί στο εργαστήριο της Πληροφορικής με τη χρήση των ΤΠΕ.
Σκεπτικό της πρότασης
Η αφορμή για τη συγκεκριμένη πρόταση δόθηκε από την ίδια τη σχολική πραγματικότητα. Η καθημερινή τριβή με τα παιδιά και οι απορίες που διατύπωναν στα μαθήματα -κυρίως αυτά που άπτονταν του λογοτεχνικού ενδιαφέροντος- έδωσαν την αφορμή. Ερωτήσεις σχετικά με την απουσία γυναικών σε περιόδους λογοτεχνικής ακμής ή τις διαφορετικές συμπεριφορές που επιβάλλει στα δύο φύλα το κοινωνικό κατεστημένο, αναδείκνυαν τη διαχρονικά μειονεκτική θέση των γυναικών.
Το μάθημα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας της Γ’ Γυμνασίου -και συγκεκριμένα η ευριπίδεια τραγωδία- τροφοδοτούσε τέτοιου είδους προβληματισμούς. Το γυναικείο στερεότυπο, έτσι όπως αναπαραγόταν από τους πρωταγωνιστές του έργου, αλλά και οι διαφορετικές προσδοκίες της κοινωνίας από τη γυναίκα οδηγούσαν σε συζητήσεις και σχόλια για τη θέση της. Το ίδιο άλλωστε το έργο είναι ιδωμένο μέσα από μια γυναικεία οπτική ενώ το γεγονός ότι, εκτός από την ηρωίδα, και τα μέλη του χορού είναι γυναίκες, συνέβαλε σ’ αυτή την προσέγγιση.
Η Ελένη συνιστά μια δραματική παρουσία, που αγωνίζεται να αποδείξει, πρώτα στον άνδρα της και μετά σ’ όλους τους Έλληνες, την αθωότητά της και ν’ αποσείσει από πάνω της την ατιμωτική φήμη της προδότρας μοιχαλίδος. Γνώμονας της συμπεριφοράς της είναι η πίστη και η αφοσίωση στον άντρα της, χαρακτηριστικά της ιδανικής συζύγου της Αθήνας του 5ου αι. Αυτές οι αξίες της αθηναϊκής οικογένειας έμειναν σταθερές μέχρι που να διαβρωθούν, στο β’ μισό του 5ου αι. από τον Πελοποννησιακό πόλεμο, που προκάλεσε αλλαγές στα ήθη. Αυτές αποτέλεσαν και την αφετηρία μας.
Παρουσίαση της πρότασης
Έχει ήδη προαναφερθεί ότι η επιλογή του θέματος υπαγορεύτηκε από τις συζητήσεις μέσα στην τάξη σχετικά με την ηρωίδα αλλά και τον σκεπτικισμό με τον οποίο ο ίδιος ο ποιητής αντιμετωπίζει ό,τι άπτεται της παράδοσης. Η δυνατότητα επιπρόσθετα που προσφέρει το διαδίκτυο να παρακολουθήσουν τα παιδιά –έστω και αποσπασματικά-μια σύγχρονη παράσταση του έργου, δίνει την ευκαιρία στους μαθητές να κατανοήσουν την ουσία του δράματος, ενός έργου δηλαδή προορισμένου να παρασταθεί και όχι να αναγνωστεί.
Οι μαθητές/τριες επιπλέον προχωρώντας ένα βήμα μπροστά από την παραδοσιακή διδασκαλία, αναζητούν μόνοι τους το υλικό, ανιχνεύοντας το βιβλίο για πρώτη φορά με προσωπική πρωτοβουλία και κριτική προσέγγιση. Ο καθηγητής έχοντας εξαρχής θέσει με σαφήνεια τους στόχους του μαθήματος, περιορίζεται σ’ έναν αποκλειστικά καθοδηγητικό ρόλο, επιδιώκοντας να μη χειραγωγεί τους μαθητές του αλλά να τους αφήνει αντιμέτωπους με το κείμενο, το οποίο θα αναζητήσουν ψηφιακά και θα συλλέξουν τις πληροφορίες που τους χρειάζονται. Παράλληλα, συνεργαζόμενοι με τα μέλη της ίδιας αλλά και των άλλων ομάδων, ασκούνται στην ετεροαξιολόγηση αλλά και στην αξιολόγηση των δικών τους εργασιών, αφού η ανάληψη πρωτοβουλιών τους καθιστά πιο υπεύθυνους αλλά και πιο προσεκτικούς στις εκτιμήσεις τους. Αυτό συνεισφέρει στην προσέγγιση και την ουσιαστική συνεργασία τους, καθώς παύουν να είναι επικεντρωμένοι στη δική τους, κατά κύριο λόγο, εργασία, όπως συνήθως συμβαίνει στα πλαίσια μιας παραδοσιακής διδασκαλίας.
Εντέλει στο προσκήνιο της διδακτικής διαδικασίας τοποθετείται ο μαθητής, ενώ ο εκπαιδευτικός περιορίζεται στο ρόλο του συντονιστή στη μαθησιακή πράξη. Έχοντας σχεδιάσει και οργανώσει εξαρχής την πορεία του μαθήματος, με βάση την εξυπηρέτηση των στόχων που έχει θέσει, αποσύρεται κατά τη διάρκεια της διδακτικής πράξης και παρεμβαίνει, για να συμβουλεύσει, να δώσει διεξόδους, να επαναπροσδιορίσει την πορεία του μαθήματος, όταν αυτή παρεκβαίνει από τον αρχικό της στόχο.
Προαπαιτούμενες γνώσεις
Ικανοποιητικός χειρισμός του υπολογιστή (αναζήτηση στο Διαδίκτυο, μετάβαση σε χρήσιμες σελίδες με τη χρήση των υπερσυνδέσμων, χρήση του Word και του Power point).
Σαφής σχεδιασμός του μαθήματος από τον καθηγητή και επιλογή του υλικού, ώστε να διευκολυνθούν οι μαθητές στην επεξεργασία των θεμάτων που τους δίνονται.
Να έχουν εκ των προτέρων συσταθεί οι ομάδες, για να μη χάνεται χρόνος μέσα στο εργαστήριο.
Αναλυτική περιγραφή της διδασκαλίας
Η επιλογή της διδακτικής πρότασης σχετίζεται άμεσα με το αναλυτικό πρόγραμμα, αφού ένας από τους διδακτικούς στόχους στο Β΄ Επεισόδιο είναι το «αίσθημα της τιμής» (βιβλίο του καθηγητή, σελ.55, 5ος διδακτικός στόχος) ενώ η σκέψη και η δράση της ηρωίδας φαίνεται να καθορίζεται απ’ αυτό το αίσθημα της τιμής, όπως αναφέρεται στη σελ.69 «Ας εμβαθύνουμε». Θεωρήθηκε σωστό να εστιάσουμε αρχικά στο εγχειρίδιό μας, θεωρώντας σημαντικό ότι το έργο, μολονότι είναι ιδωμένο με τη ματιά ενός ανατρεπτικού νεωτεριστή, στο σύνολό του απηχεί παγιωμένες αντιλήψεις για το γυναικείο φύλο.
Η ενεργοποίηση των μαθητών και η επίτευξη του διαλόγου μέσα σε κλίμα συνεργασίας προετοιμάστηκε ήδη από την τάξη, όταν μετά από συζήτηση και ομόφωνη απόφαση των παιδιών επιλέχτηκε να επεκταθεί η έρευνα και σε στίχους που είχαν ήδη διδαχθεί, θεωρώντας ότι για την αξιοπιστία των συμπερασμάτων θα ήταν προτιμότερο να μελετηθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι στίχοι του ποιήματος. Αυτή η προσπάθεια για συνεχή παρακίνηση των μαθητών στη συμμετοχική διαδικασία αποτέλεσε κύριο μέλημα για το διδάσκοντα σε όλη τη διδακτική πράξη.
Βασική προϋπόθεση, βέβαια, μιας διδακτικής πρότασης που επιδιώκει τη συνεργασία των ομάδων αλλά και την ανακάλυψη της γνώσης είναι η χρήση Η/Υ, διαδικτύου και λογισμικών. Επειδή όμως αυτό θα απαιτούσε πολλές ώρες, η εκπαιδευτικός επέλεξε να καθοδηγήσει τους μαθητές σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες, τις οποίες επισκέπτονται με τη βοήθειά της, και αφού συγκεντρώσουν το υλικό τους, επεξεργάζονται τα φύλλα εργασίας και ανακοινώνουν τα συμπεράσματά τους.
Αυτή η διδακτική πρόταση θα ολοκληρωθεί σε 3 φάσεις στο εργαστήριο πληροφορικής:
Α ΦΑΣΗ: (2 διδακτικές ώρες)
Ο καθηγητής οδηγεί τους μαθητές στο εργαστήριο πληροφορικής χωρισμένους σε τέσσερις ομάδες των πέντε, έξι ή επτά ατόμων καθώς το ένα τμήμα αποτελείται από 21 και το άλλο από 27 μαθητές. Κάθε ομάδα χωρίζεται σε δύο υποομάδες, εφόσον υπάρχουν στη διάθεσή μας δέκα υπολογιστές. Η σύνθεση των ομάδων παραμένει σταθερή. Σε κάθε ομάδα και υποομάδα ορίζεται ένας μαθητής εξοικειωμένος στη χρήση ΤΠΕ , ένας τουλάχιστον που θα καταγράφει το υλικό και ένας με ικανότητα στη χρήση του επεξεργαστή κειμένου. Καλό είναι η σύσταση των ομάδων να περιλαμβάνει μαθητές διαφορετικών επιδόσεων, για να δραστηριοποιηθεί το σύνολο και να τελεσφορήσει η εργασία. Η κατανομή των εργασιών αποφασίζεται από την ομάδα όπως και ότι οι ρόλοι θα ανακατανέμονται μετά από κάθε δραστηριότητα. Ο εκπαιδευτικός συστήνει να συμμετέχουν όλοι στη συγκέντρωση του υλικού, κρατώντας σημειώσεις, υποβοηθώντας έτσι την τελική καταγραφή από το γραμματέα. Σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ο καθηγητής παρεμβαίνει, όταν του ζητηθεί, και οπωσδήποτε στο τέλος κάθε φάσης, για να συντονίσει το διάλογο.
Οι μαθητές/τριες καλούνται να μεταβούν στη διεύθυνση του Παιδαγωγικού ινστιτούτου, να ανοίξουν το βιβλίο της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας και – αφού χωριστεί κάθε ομάδα σε δύο υποομάδες, για να μοιραστεί το προς διερεύνηση υλικό, - να αναζητήσουν τους στίχους που τους έχουν ζητηθεί στο αποθηκευμένο στον Η/Υ φύλλο εργασίας. Στη συνέχεια τους επεξεργάζονται ακολουθώντας την πορεία εργασίας που υποδεικνύουν τα φύλλα εργασίας (ένα για κάθε ομάδα) και απαντούν στις ερωτήσεις. Στο τέλος αυτής της φάσης ανακοινώνουν τα συμπεράσματά τους, ενώ ένας μαθητής από κάθε ομάδα καταγράφει σε κενό φύλλο εργασίας τα χαρακτηριστικά της ευριπίδειας και της ομηρικής αντίστοιχα Ελένης. Η συζήτηση μπορεί να κλείσει με τις απαιτήσεις που έχει η κάθε εποχή από τη γυναίκα (η ομηρική αλλά και η Αθήνα των κλασικών χρόνων) και το κατά πόσο αυτές συγκλίνουν.
Β ΦΑΣΗ: (2 διδακτικές ώρες)
Οι μαθητές, χωρισμένοι σε ομάδες, πηγαίνουν στο εργαστήριο πληροφορικής. Για κάθε ομάδα υπάρχει αποθηκευμένο στους Η/Υ το δικό της φύλλο εργασίας. Αφού εκφράσουν τυχόν απορίες και ζητήσουν διευκρινίσεις, μεταβαίνουν στις ιστοσελίδες που τους έχουν ανατεθεί, μελετούν το υλικό και απαντούν στις ερωτήσεις. Κάθε φύλλο εργασίας πραγματεύεται τη θέση της γυναίκας σε διαφορετικό πεδίο, προεκτείνοντας τα πρώτα συμπεράσματα για τη συμπεριφορά της ηρωίδας μέσα στο γάμο αλλά και τις προσδοκίες που έχει η κοινωνία από αυτήν. Το πρώτο λοιπόν δίωρο συνιστά το έναυσμα, για να μελετηθούν γενικότερα τα όρια του γυναικείου φύλου στο γάμο, στην κοινωνία στην καθημερινότητα.
Αφού ολοκληρωθεί η πρώτη φάση αυτής της εργασίας, συντάσσουν ένα κείμενο στο Word, στο οποίο θα αξιοποιήσουν τις πληροφορίες που συνέλεξαν για την παραγωγή λόγου.
Οι μαθητές κάθε ομάδας, σε όλη τη διάρκεια αυτής της φάσης, μπορούν να εναλλάσσονται στους ρόλους ή να επιμερίσουν το προς διερεύνηση υλικό. Υποχρεούνται όμως να συνεργαστούν στην απάντηση των ερωτήσεων και στη σύνταξη του κειμένου. Ο διδάσκων συμβάλλει σ’ αυτή την κατεύθυνση, προωθώντας διακριτικά τη συνεργασία.
Στο τέλος της δεύτερης ώρας, και όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες, ένας μαθητής από κάθε ομάδα ορίζεται, για την παρουσίαση καθεμιάς στην ολομέλεια.
Γ’ΦΑΣΗ: (2 ώρες)
Την πρώτη ώρα παρουσιάζονται οι εργασίες, ακολουθεί διάλογος, αξιολογούνται τα αποτελέσματα της έρευνας και προτείνεται από τον καθηγητή οι ίδιοι οι μαθητές να συγκεφαλαιώσουν τα συμπεράσματά τους για τη θέση της γυναίκας στην αρχαία Αθήνα σε ένα κείμενο, που θα δημοσιευτεί στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού.
Τη δεύτερη ώρα, και προκειμένου να επιστρέψουμε στο σημείο απ’ όπου δόθηκε η αφορμή, -να διερευνήσουμε δηλαδή ένα έργο γραμμένο για να παρασταθεί- και επειδή δε δίνεται συχνά η ευκαιρία να παρακολουθήσουν οι μαθητές ολοκληρωμένη παράσταση, αποφασίστηκε αυτή να αφιερωθεί στην παρακολούθηση επιλεγμένων αποσπασμάτων από παραστάσεις της Ελένης, στην οποία θα εστιάσουν στις ενδυματολογικές επιλογές ενός σύγχρονου σκηνοθέτη και στο πώς οπτικοποιείται το ήθος της ηρωίδας στο ντύσιμο. Στη συνέχεια τους ζητείται να κάνουν προτάσεις για τη σκευή, λαμβάνοντας υπόψη την ευριπίδεια εκδοχή της Ελένης αλλά και τη μόδα της εποχής τους.
Οι μαθητές λοιπόν παρακολουθούν επιλεγμένα αποσπάσματα από θεατρικές παραστάσεις του έργου και συζητούν, προτείνουν, επιχειρηματολογούν σχετικά με το θέμα που τους έχει τεθεί στο κοινό φύλλο εργασίας.
Στο τέλος, και με μια δραστηριότητα που δίνει την ευκαιρία για υπενθύμιση βασικών στοιχείων της παράστασης, με διασκεδαστικό τρόπο, ολοκληρώνεται η διαδικασία.
ΕΠΕΚΤΑΣΗ
Θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν περισσότεροι στίχοι από το Β’ αλλά και το Γ’ Επεισόδιο.
Θα ήταν ενδιαφέρον να γίνει μια έρευνα σχετική με την επιβίωση στερεοτυπικών αντιλήψεων, όσον αφορά στη γυναίκα, στη σημερινή εποχή.
ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
ΦΥΛΛΟ 1
ΟΜΑΔΑ Α
Ανοίξτε το εγχειρίδιο του μαθητή: Δραματική Ποίηση-Ευριπίδη Ελένη. http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/eleni/math1.pdf
Στη συνέχεια διατρέξτε τον Πρόλογο (σελ.10-20) και την Πάροδο (σελ.24-28).Αναζητήστε και καταγράψτε στον πίνακα τους στίχους στους οποίους φαίνεται ότι οι παράγοντες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά της Ελένης είναι η απόδειξη της συζυγικής πίστης και της αφοσίωσής της (καινή Ελένη).
ΚΑΙΝΗ ΕΛΕΝΗ
1. Αφού ολοκληρώσετε την έρευνά σας, καταγράψτε τα ευρήματα της Β΄ ομάδας στον παρακάτω πίνακα.
2. Διαβάστε το απόσπασμα από την Ελένη του Γ. Σεφέρη ( παράλληλο 6, σελ.21) στη διεύθυνση
Αφού το συσχετίσετε με τους στίχους που έχετε καταγράψει, γράψτε ένα κείμενο
στο Word, όπου θα αναφέρετε τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει μια γυναίκα, που η συζυγική τιμή της σπιλώνεται από ανυπόστατες φήμες. Ισχύουν τα ίδια και σήμερα;
3. Επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους και αναζητήστε φωτογραφίες που απεικονίζουν την ωραία Ελένη. Στη συνέχεια συγκεντρώστε το υλικό και δημιουργήστε μια προβολή παρουσίασης ( power point), όπου θα διατυπώσετε τις παρατηρήσεις σας για τον τρόπο που αποδίδεται καλλιτεχνικά η ηρωίδα.
ΦΥΛΛΟ 1
ΟΜΑΔΑ Β
Ανοίξτε το εγχειρίδιο του μαθητή: Δραματική Ποίηση-Ευριπίδη Ελένη
Στη συνέχεια διατρέξτε το Β΄ Επεισόδιο (σελ.50-76).Αναζητήστε και καταγράψτε στον πίνακα τους στίχους στους οποίους φαίνεται ότι οι παράγοντες που ρυθμίζουν τη συμπεριφορά της Ελένης είναι η απόδειξη της συζυγικής πίστης και της αφοσίωσής της (καινή Ελένη).
ΚΑΙΝΗ ΕΛΕΝΗ
1.Αφού ολοκληρώσετε την έρευνά σας, καταγράψτε τα ευρήματα της Α΄ομάδας στον παρακάτω πίνακα.
2.Μελετήστε το απόσπασμα από την Ελένη του Γ. Ρίτσου (παράλ.7,σελ.37) στη διεύθυνση http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/eleni/math1.pdf .Λαμβάνοντας
υπόψη τους στίχους που καταγράψατε, σε κείμενο που θα συνθέσετε στο Word, απαντήστε στο ερώτημα αν η ομορφιά εξασφάλισε στην Ελένη μια ευτυχισμένη προσωπική και κοινωνική ζωή.
3. Επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους και αναζητήστε φωτογραφίες που απεικονίζουν την ωραία Ελένη. Στη συνέχεια συγκεντρώστε το υλικό και δημιουργήστε μια προβολή παρουσίασης( power point), όπου θα διατυπώσετε τις παρατηρήσεις σας για τον τρόπο που αποδίδεται καλλιτεχνικά η ηρωίδα.
ΦΥΛΛΟ 1
ΟΜΑΔΑ Γ
Ανοίξτε το εγχειρίδιο του μαθητή: Δραματική Ποίηση-Ευριπίδη Ελένη.
Στη συνέχεια διατρέξτε τον Πρόλογο (σελ.10-20) και την Πάροδο (σελ.24-28). Αναζητήστε και καταγράψτε στον πίνακα τους στίχους στους οποίους παρουσιάζεται η ομηρική εκδοχή της Ελένης, της άπιστης και προδότρας συζύγου (παραδοσιακή Ελένη).
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΛΕΝΗ
1.Αφού ολοκληρώσετε την έρευνά σας, καταγράψτε τα ευρήματα της Δ΄ ομάδας στον παρακάτω πίνακα.
2.Μελετήστε το απόσπασμα της Σαπφούς ( παράλληλο 3,σελ.59) στη διεύθυνση
http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/eleni/math2.pdf . Ποια αντίληψη για
την Ελένη αντανακλά το ποίημα; Σε κείμενο που θα συνθέσετε στο Word απαντήστε στο ερώτημα και καταγράψτε πώς αντιδρά, σύμφωνα με την ποιήτρια, μια γυναίκα παρασυρμένη από το πάθος.
3. Επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους και αναζητήστε φωτογραφίες που απεικονίζουν την ωραία Ελένη. Στη συνέχεια συγκεντρώστε το υλικό και δημιουργήστε μια προβολή παρουσίασης ( power point), όπου θα διατυπώσετε τις παρατηρήσεις σας για τον τρόπο που αποδίδεται καλλιτεχνικά η ηρωίδα.
ΦΥΛΛΟ 1
ΟΜΑΔΑ Δ
Ανοίξτε το εγχειρίδιο του μαθητή: Δραματική Ποίηση-Ευριπίδη Ελένη
Στη συνέχεια διατρέξτε το Β΄ Επεισόδιο (σελ.50-76). Αναζητήστε και καταγράψτε στον πίνακα τους στίχους στους οποίους παρουσιάζεται η ομηρική εκδοχή της Ελένης, της άπιστης και προδότρας συζύγου (παραδοσιακή Ελένη).
ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΕΛΕΝΗ
1.Αφού ολοκληρώσετε την έρευνά σας, καταγράψτε τα ευρήματα της Γ΄ ομάδας στον παρακάτω πίνακα.
2.Διαβάστε το κατηγορητήριο της Ανδρομάχης εναντίον της Ελένης (παράλ. 2 σελ. 13) στη διεύθυνση http://www.pi-schools.gr/books/gymnasio/eleni/math1.pdf
Γράψτε ένα κείμενο στο Word, στο οποίο θα εξηγείτε την έλλειψη συμπαράστασης και τη σκληρότητα με την οποία αντιμετωπίζεται η άπιστη σύζυγος από την Τρωαδίτισσα, αν και είναι του ιδίου φύλου.
3.Επισκεφτείτε τους παρακάτω δικτυακούς τόπους και αναζητήστε φωτογραφίες που απεικονίζουν την ωραία Ελένη. Στη συνέχεια συγκεντρώστε το υλικό και δημιουργήστε μια προβολή παρουσίασης( power point), όπου θα διατυπώσετε τις παρατηρήσεις σας για τον τρόπο που αποδίδεται καλλιτεχνικά η ηρωίδα.
ΦΥΛΛΟ 2
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΓΑΜΟ
ΟΜΑΔΑ Α
Πλοηγηθείτε στις διευθύνσεις:
1.http://users.sch.gr/maritheodo/history-pi/section6/home.htm (όψεις της καθημερινής ζωής-χάρτης πλοήγησης-ο θεσμός της οικογένειας, Πηγές)
2.http://sgtogias.tripod.com/articles/ancientathens.html#02 (Μια ημέρα από τη ζωή μιας Αθηναίας-Διαζύγια , Γάμος)
3.http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1 ( Αναζήτηση: Γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα/Στον οίκο του συζύγου )
4.http://www.mikrosapoplous.gr/texts1.htm (Κείμενα με μετάφραση-Ευριπίδη Μήδεια-2ο Επεισόδιο, στίχοι 230-251)
Επεξεργαστείτε το υλικό και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Μπορούσε μια γυναίκα να ζητήσει διαζύγιο; Καταγράψτε τη διαδικασία.
Σύμφωνα με τη Μήδεια έχει η γυναίκα διεξόδους σ’ ένα κακό γάμο;
Τι προβλεπόταν για τις χήρες;
Με βάση το υλικό που μελετήσατε γράψτε ένα κείμενο δύο παραγράφων με θέμα : «Γαμήλια έθιμα στην κλασική Αθήνα (προίκα, συνοικέσιο, τελετές)».
ΦΥΛΛΟ 3
Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΓΑΜΟ
ΟΜΑΔΑ Β
Πλοηγηθείτε στις διευθύνσεις:
1.http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8D%CE%BB%CE%B7:%CE%9A%CF%8D%CF%81%CE%B9%CE%B1 ( Αναζήτηση: Γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα/Στον οίκο του συζύγου-Στον οίκο του πατέρα)
3.http://users.sch.gr/maritheodo/history-pi/section6/home.htm (χάρτης πλοήγησης-Ο θεσμός της οικογένειας, Πηγές)
4. http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/home_life/ (families and women’s lives)
Επεξεργαστείτε το υλικό και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Ποιος είναι ο ρόλος της Αθηναίας συζύγου μέσα στο γάμο;
Ποια προνόμια έχει η εταίρα και ποια η θέση της στην αθηναϊκή κοινωνία;
Γιατί οι γυναίκες των κατώτερων τάξεων απολαμβάνουν περισσότερες ελευθερίες;
Με βάση το υλικό που συλλέξατε και μελετήσατε, συντάξτε ένα κείμενο στο οποίο μια Αθηναία μητέρα δίνει συμβουλές στην κόρη της για τον έγγαμο βίο
τις παραμονές του γάμου της.
ΦΥΛΛΟ 4
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ
ΟΜΑΔΑ Γ
Πλοηγηθείτε στις διευθύνσεις:
1. http://www.greek-language.gr/greekLang/index.html (Αρχαία Ελληνικά-Σώματα κειμένων-Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας- Κατάλογος κειμένων-Θουκυδίδου Ιστορίαι 2.45.2)
3.http://users.sch.gr/maritheodo/history-pi/section6/home.htm ( Όψεις της καθημερινής ζωής- θεσμός της οικογένειας- Πηγές).
Επεξεργαστείτε το υλικό και απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις:
Ποια είναι η κυρίαρχη αντίληψη για τη γυναίκα στη δημοκρατική Αθήνα;
Πώς καταγράφεται η καθημερινότητα της εύπορης Αθηναίας;
Αφού περιηγηθείτε και στις παρακάτω διευθύνσεις, καταγράψτε τις κοινωνικές εκδηλώσεις στις οποίες συμμετείχαν οι Αθηναίες.
http://www.ime.gr/chronos/05/gr/culture/index_400.html (Πολιτισμός, γιορτές, λήμμα Παναθήναια- Θεσμοφόρια)
http://www.parthenonfrieze.gr/#/view/t (Παράδοση πέπλου- Εργαστίνες)
Συντάξτε ένα κείμενο που θα βασίζεται στην υπόθεση ότι οι γυναίκες παίρνουν το λόγο στην εκκλησία του δήμου:Ποια δικαιώματα θα διεκδικούσαν για τη βελτίωση της κοινωνικής τους θέσης;
ΦΥΛΛΟ 5
ΓΥΝΑΙΚΕΙΕΣ ΑΣΧΟΛΙΕΣ
ΟΜΑΔΑ Δ
Αφού περιηγηθείτε στις παρακάτω διευθύνσεις και μελετήσετε το υλικό, απαντήστε στις ερωτήσεις:
1.http://www.ime.gr/chronos/05/gr/society/index.html (Κοινωνία, λήμμα: γυναίκες)
2.http://users.sch.gr/maritheodo/history-pi/section6/home.htm (Χάρτης πλοήγησης- Όψεις της καθημερινής ζωής- θεσμός της οικογένειας)
3.http://sgtogias.tripod.com/articles/ancientathens.html#02 (Μια ημέρα από τη ζωή μιας Αθηναίας- η παντρεμένη, οι φτωχές)
(Τόπος και Άνθρωποι-κατοικία-το σπίτι του Ευθύβουλου -γυναικωνίτης-πινακοθήκη)
Ποιες ήταν οι ευθύνες της εύπορης συζύγου μέσα στο σπίτι;
Πώς διαφοροποιείται η καθημερινότητα των γυναικών του λαού;
Με αντιγραφή και επικόλληση μεταφέρετε στο φύλλο παραστάσεις από αγγεία που απεικονίζουν ασχολίες των γυναικών μέσα στο σπίτι.
Συντάξτε ένα κείμενο στο οποίο μια γυναίκα από τα λαϊκά στρώματα, απευθυνόμενη σε μια φίλη της παρουσιάζει μια μέρα από τη σκληρή καθημερινότητά της.
ΦΥΛΛΟ 6
(κοινό για όλες τις ομάδες)
Παρακολουθήστε τα αποσπάσματα από την παράσταση ΕΛΕΝΗ του ΚΘΒΕ
και του θεάτρου ΚΝΩΣΣΟΣ στην παρακάτω διεύθυνση, στο ανάλογο φύλλο εργασίας.
και συζητήστε τις ενδυματολογικές επιλογές του σκηνοθέτη . Ποια αντίληψη για την ηρωίδα προβάλλουν αυτές; Προτείνετε τη δική σας άποψη για τη σκευή (ρούχα, μακιγιάζ) της ηρωίδας, λαμβάνοντας υπόψη τη μόδα της εποχής σας.
Μεταβείτε στη διεύθυνση
http://www.bbc.co.uk/schools/primaryhistory/ancient_greeks/home_life/ (The greek theatre 2350 years ago).
και θυμηθείτε τα μέρη και τους συντελεστές της παράστασης παίζοντας.
ΚΑΛΗ ΔΟΥΛΕΙΑ-ΜΠΡΑΒΟ
ΑπάντησηΔιαγραφή